-
Беларускасць не выдумляюць, а жывуць. Кожны/ая па-свойму. Кожны/ая сваю. Наша эміграцыя — адначасова страта і набытак. Іншы досвед асабістых разлікаў з радзімай — і нязбыўных рахункаў, па якіх канчаткова расплаціцца немагчыма. Літаратура ў выгнанні — экзістэнцыяльны выклік і іспыт на трываласць. Лепшае тут працуе як мікс адчаю і ўпартасці. Таму і пісьменства адпаведнае — бескампраміснае і шчырае. Як наша сённяшняя суразмоўца.
-
Андрэй Хадановіч не першы год нязменна паспяхова бароніць свой статус нацыянальнага здабытку і літаратурнай суперзоркі. Яго так шмат, што часам хочацца адпачыць ад гэтай бурлівай дзейнасці. Але ж не! Аўтара не спыніць, не стрымаць. Варта чакаць новых цудаў. Бо дагэтуль, побач з арыгінальнымі вершамі, ужо здарыліся пераклады Боўі і Коэна, перапевы “Ласкового мая”, мантажны распіл канона белліту, сеткавыя лекцыі, “Купалінка” a capella і оперныя лібрэта.…
-
Шлях ад панка да літаратурнага аўтарытэта лёгка кладзецца ў асабісты лёс аднаго з найбольш значных ды спрэчных герояў (пост)сучаснага белліту. Спачатку — дзёрзкі дэнс і шалёная энергетыка, далей — канцэптуальны выклік і сістэмны нонканфармізм, потым — паслядоўная адбудова ўласнай медыйнасці, далей — манументальны opus magnum, мемуары, дзіцячая кніжка… І самы час патлумачыць, як гэта ўсё з табой адбылося.
-
Зараслава Камінская піша нязмушана і свабодна. Здаецца, яна можа ўсё: зрабіць байопік наіўнай мастачкі, выдаць калекцыю настальгічных страў ці стварыць беларускі гатычны раман. Але колькі каштуе падобная творчая свабода і адкуль прыходзіць натхненне? Зараслава адкажа за ўсё.
-
Цікавей за ўсё з літаратар/камі, якія не ведаюць, што яны літаратар/кі і мусяць выдаваць тэксты. Чалавек проста жыве як можа. Спявае што хоча. Ладзіць маленькія спектаклі. Вырабляе песенькі — то смешныя, то няшчасныя, розныя. Танчыць пад свой унутраны джаз. І раптам кніжка. А потым яшчэ. І ты нібыта пісьменніца. І час адказваць за базар. Света Бень — фантастычная Бенька — сёння распавядзе, як усё так выйшла.
-
Ганна Янкута — гэта пісьменства адкрытых магчымасцяў і непрадказальных перспектыў. Кожным разам здаецца, што з аўтаркай усё ясна, — але ж не. Ганна любіць рызыкаваць. Пасярод нашай расхістанай самавызначальнасці і сумнеўнага геапалітычнага прызначэння, магчыма, так і трэба рабіць літаратуру: штораз стартаваць упершыню. Упарта не пагаджацца з уласнай абмежаванасцю. І час ад часу яе перамагаць.
-
Паэзія жыве ў памылках і абдрукоўках. Магчыма, яна сама — суцэльная памылка і абдрукоўка. Бо прызначэнне паэта — парушаць канвенцыі ды спрачацца з правіламі. Шаленства вітаецца. Абсурд непазбежны. Дзе жыве аўтар? На ўсход ад граматыкі. На захад ад шызы. Ён танчыць на сметніку і ператварае катастрофы ў спецэфекты. І наадварот. Дэталі ды падрабязнасці — у падкасце з Віктарам Жыбулем.
-
Трушны рокмэн ідзе па нажы. Наш рок прарастае скрозь асфальт, харчуецца правінцыйным сплінам ды класікай еўрадэкадансу, міксуе мітынговую гаворку з філфакаўскім снабізмам. Шчыра збочвае і артыстычна заганяецца. Калі што, гэта зусім не пра музыку. Тут пра глыбінны выбар. Вось гэта — жыццё. Вось гэта — смерць. А гэта — мае вершы. Адкуль? Адтуль. І нават не спрабуйце паўтарыць.
-
Людзі на балоце — не прысуд і не дыягназ. Свет ускраін, адбудаваны на мяжы культурніцкіх трэндаў ды моўных плыняў, жыве адкрытым адразу ва ўсе бакі — і стварае непаўторную шматмернасць маргінальнага існавання, якую карціць палічыць сутнаснай беларускасцю. Найлепшае з новага паўстае акурат так — калі тваё памежжа выспявае ў твой тэкст. Ева Вежнавец скажа пра гэта больш.
-
Навошта слухаць літаратурнага коўча — прафесійную гандлярку словамі? Ды яшчэ і турынскую жыхарку (нібыта) несур’ёзнай творчай арыентацыі? Але менавіта тут хаваецца самае важкае: Кацярына Оаро выкладае не прафесію, а адбудову асобы. Драматургію існавання, уцямнасць пачуццяў, вербальны дызайн. Аўтарка адкажа за базар. Аўтарцы можна верыць. Бо ўсё тут найперш выпрабавана на сабе.
-
Нармальны шлях, лагічны зрух сэнсаў: спачатку моўныя гульні, далей экзістэнцыяльны адчай, потым — разлікі з краінай ды эпохай. Піжонскае блюзнерства сыходзіць у бестэрміновы адпачынак на карысць самотнага самурайскага руху ў неспрыяльнай прасторы. Наш белліт — стэндап з лязом у кішэні. Анка Упала? Не спрабуйце ратаваць.
-
Артур Клінаў — прадукт дзіўнай эпохі. Асоба з адметных часоў пераходу нацынал-рамантызму ў прыват-капіталізм. Герой свайго рамана. Мастак, фатограф, літаратар, поп-мемуарыст, культурніцкі авантурыст, майстар (сама)рэкламы, фасонны даўншыфтар, анарха-сцэнарыст і (каля)кіношны дызайнер. Прасцей сказаць, дзе яго (пакуль) не было. Вось хто ведае пра кніжкі амаль ўсё. Ці, прынамсі, заўжды гатовы выказацца. Слухаць гэта (часам) цікава. А як ставіцца да пачутага — вырашайце ўжо самі.
