Кранальная адсутнасць істотнага — наш нармальны расклад. Кардонныя панкі, шумавыя барацьбіты, майстры інтэлектуальных імітацый і нашчадкі янкімаўраў запаўняюць культурніцкую прастору, ператвараючы глыбінны пошук і дзіўных аўтараў у штосьці накшталт статыстычнай памылкі. Ігар Бабкоў — самотны самурай у выпаленых палях белкульту. Слаба зразумелы. Ледзь (пра)чытаны. Няясна каму патрэбны. Але ж культурку робяць акурат майстры адхіленняў. Мэтры нябачных рэвалюцый. Далучыцца да іх немагчыма. Лепш проста паслухаць.
У гэтым цыркусе пераходнага перыяду з ніадкуль у нікуды нам застаецца няшмат. Позірк і подых. Хуткаспелае шчасце. Менскае лісце і варшаўскія трамваі. Пячатка ў пашпарце. Чужыя кватэры. Яблык напалам. Падманная бяспека і неадваротнасць развітання. А яшчэ почырк паэта, здольнага дадаць усяму гэтаму трохі сэнсу.
Борхес з Кафкай гуляюць у нарды пакуль не адбыўся чарговы ракетны ўдар. Хайфа сніць “Зорныя войны” і прачынаецца ад гукаў паветранай трывогі. Голем хоча застацца сцяною і абараніць небаракаў, якім няма куды больш падзецца. Прывіды п’юць гарэлку. А побытавая мова сыходзіць у нябыт, каб выявіцца літаратурай. Вэлкам у пісьменства надзвычайнага стану!
Твой слоўнік існуе толькі таму, што ты стаміўся маўчаць. Мігранцкае жыццё ляціць, як ківач, — ад апатыі да дэпрэсіі. З кароткімі паўзамі мімалётнага шчасця. Як патлумачыць пустэчу там, дзе была Радзіма? Як паразумецца з асяроддзем, у якім цябе няма? Два шляхі: канчаткова абнуліцца альбо наноў вучыцца быць істотным. Аднаўляць годнасць праз разуменне, што твой боль — не канец, а пачатак. Сабіна Брыло — не адказ, а пытальнік. Выклік кожнаму з нас.
Пісаць пра вершы бессэнсоўна, разбірацца з імі — смешна. Бо насамрэч усё проста: тэкст адбыўся, калі чытач не здолеў ацалець. Вершаванка замінае жыць блеклай раслінай, яе сэнс — быць безабароннай і нязручнай. І ператвараць сумнеўнасць траўматычнай штодзённасці ў музыку сфер. Калі атрымалася, аўтар меў рацыю. І спаліў сябе як трэба. Як гэта робіць берасцеец Уладзімір Глазаў.
“Лёгкай” літаратуры не існуе. Ёсць пісьменства і падробкі. Вышэйшы пілатаж аўтарскай прамовы — адбыцца ў “простых” жанрах. Выказвацца пра істотнае на мове народных атракцыёнаў. Будаваць нацыянальную свядомасць шырокага спажывання. Калісьці гэта рабіў Караткевіч. Сёння так рушыць Гапееў. Што ў выніку — перамога ці параза? Слухайце ў нашым падкасце.
“Літаратурнасць” выглядае амаль ганебна ў часы глабальных катастроф і трагічных зрухаў супольнай свядомасці. Няма веры белетрыстам, разгублена шчабечуць вершаванкі. Гэта фактычна час татальнага нон-фікш, бо жорсткая факталогія штодзённа пераважвае таннае шоу смеццевых інфаплыняў. Адпаведна, актуальны аўтар — больш не візіянер, а даследчык. Далакоп культурных зрухаў. Іншы Марціновіч.
Тры гады вольнага палёту без уцямнай будучыні. Мігранцкае шчасце хуткага спажывання. Што тут скажаш? Як адбылося, так адбылося. Цяпер жыві. Вечны лямант аб мінулым-незваротным не мае сэнсу. Дэманстратыўная абыякавасць выглядае штучнай. Дзе ж праўда? Дзесьці побач. Магчыма, акурат у гэтым тэксце.
Ёсць дзве рэчы, якія выклікаюць інстынктыўную нязгоду. Першая — калі журналісты пачынаюць пісаць раманы. Другая — калі фэйсбук косіць пад мастацтва. У абодвух выпадках маем несумяшчальнасць амбіцый і амуніцыі. Але Сяргей Краўчанка — цікавае выключэнне: сеткавы райтар з выдатным музычным слыхам, андэграўндны лірык і паэт бягучага моманту. Майстар агучкі пустэчы і ператварэння жыццёвага смецця ў словы ды гукі. Карацей, наш чалавек у сэрцы татальнага абышто.