Катастрафічны панк-лірызм Сяргея Прылуцкага жыве на мяжы баявых сводак і побытавага алкагалізму. Глыбіня аўтара вымяраецца болевым парогам. Штодзённая жахаўка тэатра ваенных дзеянняў дадае сапраўднага трагізму багемнай штодзённасці і вырабляе вершы з адчаю, пустэчы і прагі рэтрыту. З гэтага бункера ўцячы няма куды. Але яшчэ магчыма заспяваць. Прапануем вершы з новай кніжкі Сяргея Прылуцкага “Гіброіды” (2024).
Біл і Бол
Правадары духоўнасьці, браты Біл і Бол,
учора выкрылі перад народам нашу таемную арганізацыю.
Усіх ужо насадзілі на метафарычны кол.
Заўтра зробяць метафарычную кастрацыю.
Наша крэда — максімум разьдзяўбайства.
Мінімум аўтарытэтаў і працы.
Такіх, як мы, у грамадзтве
можна пералічыць на пальцах.
Паводле адэптаў духоўнасьці кожны павінны
ведаць сваё месца:
песьціць здаровы глузд, паводзіцца сьмірна
і ня верыць уласнаму сэрцу.
Ад усяго гэтага сьмярдзіць, як ад шкарпэтак.
Як пісаў Бадлер: “Вашу маць!”
Я — сучасьнік эпохі пафаснага свалачызму, яе сьведак.
У якую, напэўна, прыйдзецца і падыхаць.
А хочацца ж бачыць людзей вясёлых,
каб знутры — шаленства сьвяціла.
Але навокал адны болы,
што нараджаюць выключна білаў.
Лямагазінная элегія
Час ляціць, як пляшка ў галаву гопніка.
Прыемна назіраць за часам.
Праўда, у вачэй псуецца оптыка.
Але пазітыўных момантаў — маса!
Бягуць хвіліны, як алкаголікі
да закрыцьця кас у магічнай краме.
Я ўжо заняў найлепшае месца за столікам:
сяджу, па-дзіцячы матляю пад ім нагамі.
Пляшку жыцьця варта выпіць хаця б дзеля таго,
што наперадзе — найсмачнейшая чарка.
Усім ледзь не адразу блага стае ад яго.
Але асабіста я з асалодай хлябаю змалку.
Мае ныркі і сэрца — мой мінімум-пантэон.
Ім да сракі рухі планет, катаклізмы, эпохі...
Час моцна б’е ў галаву, нібы самагон.
І чым далей, тым больш усё робіцца похуй.
***
Паэт Антон паўгоду сядзеў бяз працы,
праядаючы жончыну зарплату,
але ўрэшце яму ўдалося ўладкавацца —
фестывальным аўтарам першага разраду.
Офіс канторы “Ні дня без ямба”
месьціўся ў падвале хрушчоўкі.
Куратар Антона — прыгожая баба,
прыхільніца складанай рыфмоўкі.
У штаце фірмы — дваццаць сатырыкаў,
паўсотні абкураных верлібрыстаў,
як сабак — тонкіх ранімых лірыкаў.
Усяго набіралася чалавек трыста.
Паводле складанай працоўнай дамовы,
паэт павінен ствараць арэол:
каб публіка ведала: гэты — факір словаў,
а той — трагічны п’еро-піздабол.
Работа — пякельная: на выступах кожны
павінен выкладвацца на ўсе сто.
Норма ў месяц — чатыры дэбошы
і роўна столькі ж прыездаў мянтоў.
Ва ўсе дэталі Антон вырашыў не ўдавацца
і падчас турнэ дзейнічаў наўздагад.
Аднойчы ён адправіў у рэанімацыю
жывога класіка, чым зарабіў падвойны аклад.
Ён аб’ехаў усю краіну, мэнэджары фестываляў
лічылі яго віртуозам у стварэньні праблем.
Мянты яму нават ордэнаў надавалі
за раскрыцьцё ў вершах бандыцкіх тэм.
Але ў фестывальнага аўтара век нядоўгі.
“Што далей?” — задаўся пытаньнем Антон.
І ў выніку ў падвале роднай хрушчоўкі
адкрыў паэтычны прытон.
Цяпер там пасьля цяжкіх будняў
паэты прапіваюць геніяльныя радкі,
а бармэнша, паэтэса Люда,
складае анталогію “Мудакі”.
Крызіс амаль сярэдняга веку
Ты вырасьцеш аднойчы і памрэш —
расступяцца, нібы пялёсткі, сьцены.
І тое, што ніяк не назавеш,
увойдзе ў вены.
Густое рэчыва пад назваю “нішто”
ты спажываў з маленства з асалодай.
Лічыў вугольле спаленых мастоў
віном і мёдам.
Забудуць гэты парк і ліхтары
цябе і рэшту выпадковых персанажаў.
Куды ты ўрэшце трапіш, хер стары,
ніхто ня скажа.
Таварыш Гадо
Кола сяброў Адама Шчакавіны —
творчая багема з дамешкам прафесуры.
Ягоны брат — вытворца крафтавай вяндліны,
а бацька — класік раённай літаратуры.
Адарваныя ад народа, як пятая нага ад сабакі,
па вечарах зьбіраюцца ў бары “Залаты Рэпост”.
У прадчуваньні важнага містычнага знаку,
існуюць пад дэвізам “наша жыцьцё — кампост”.
І пакуль офісны планктон корміць краіну,
а працоўны клас вядзе барацьбу сам з сабой,
пакуль цьвіце пад акном шыпшына —
багема перажывае творчы застой.
Віртуоза Глушко не слухаецца піянінная педаль.
Да перформера Гены раўнадушныя нават у Еўрасаюзе.
Вядомы ў вузкіх колах скульптар Віталь
лепіць гаўно — яго таксама пакінула муза.
Атмасфера накаляецца, быццам прас.
У паветры пахне шкарпэткамі і навальніцай.
Але вось-вось у бар прыйдзе да нас
таварыш Гадо і дасьць усім папусьціцца.
Бар “Апакаліпсіс”
У цені высокай лякарні
гадзюшнік прыгожы стаяў —
там інтэлігенты бухалі
і просты рабочы бухаў.
Адных забіралі жонкі,
другіх забіралі багі,
а трэція проста згаралі
недзе ў сузор’і Тугі.
Авангардыста Алега
і метафізіка Саню
там неаднойчы білі
ўдзельнікі розных кампаній.
Часам туды прыходзіў
міністр культуры Сяргей —
вядомы ў вузкіх колах
эратаман і гей.
Яшчэ там былі арабы,
габрэі і п’яныя бабы,
палешукі, гуманоіды,
сьлесары і андроіды,
садысты, бамжы, геданісты
й вясёлыя кантрабандысты.
Стаяў там сарцір незвычайны —
у ім нават дзьверы былі.
Мы па-малым туды бегалі
і па-вялікім ішлі,
каб потым зь лёгкай душою
і зь песьняю пад губой
вярнуцца ў пакойчык цёмны
на бітву з самім сабой.
Гудзелі, як пчолы, войны,
апошні растаў ледавік —
народ прапіваў біткойны
і ўсё, да чаго прывык.
Гады, як маторы, шумелі,
аблокі ў вырай плылі.
І толькі сябры і пахмельле
побач заўжды былі.
Гарэў угары астэроід,
апошні міргаў сьвятлафор.
Нязмушана і павольна,
усе мы ляцелі да зор.
У хмельным тарнада кружлялі,
пілі, бы ў апошні раз.
І нейкая дзеўка бясконца пытала:
“А можна і мне да вас?”
***
Там, за лесам, гараць агні.
Штосьці гучна крычаць нябачныя людзі.
Можа, выйшаў нехта на шашлыкі.
Можа, паляць старыя масты ілюзій.
Гэты горад дурны ніяк не засьне,
пераблытаўшы кроплі для сну з пургенам.
Тут адным адчай выядае нутро,
а другім — бесклапотна і ахуенна.
Пакажы мне, сябра, сваю далонь,
на якой не відно аніякіх ліній.
Мы ня маем спакою. Ужо даўно.
І ад жаху кроў ніяк не застыне.
***
У маім воку — начная ілюмінацыя,
у тваім — вочка ад кулі.
Ня ведаю, як называецца гэтая сітуацыя, —
ведаю, што мы розным дэманам прысягнулі.
Ты скардзіўся на жыцьцё, хадзіў у вячэрнюю школу.
Я таксама скардзіўся, хадзіў бесклапотным нябогам.
У выніку ніхто не пачуў нашых словаў.
Так, браце, ніхто, наогул.
На сьвеце тым, пэўна, усё таксама ня тое:
пра што марылася, ад чаго не было спакою.
Браце, пакуль у жывых нас было двое,
нехта паблізу ўжо рыхтаваў набоі.
Ня важна, колькі грам на душу багі выдаюць сораму,
колькі літраў нянавісьці заліваюць у вены,
усё адно ходзім бясконцымі коламі
праз агонь, праз ваду і ўяўныя сьцены.
Усё наўкол спынілася і змоўкла.
І толькі сэрца, працаголік стары,
гудзе, быццам шалёная мікрахвалёўка,
і выгарае знутры.
Сэрца, сэрца, кажу, утаймуйся, вось табе лекі,
а яно маўчыць і далей дрыжыць ад трывогі.
Нібы Арфей на памежным кантролі зь пекла.
Нібы Эўрыдыка, што запаволіла крокі.
Docudays
Кінатэатр “Жыцьцё” працягвае паказы:
там і любоў, і танкі, і бог, і мудакі.
Вось мірны акупант нясе культуру ў масы —
шкада, што мінкультуры зацерла мацюкі.
Вось там — гарыць душа, там — нелегальны рынак.
Ілюзіі, масты і шапкі — усё гарыць.
На гэтым белым сьвеце, чорным, як бацінак,
цяпер усё нагамі дагары.
Выходзіш на балкон, а там няма балкона.
Сунеш руку ў кішэню — і ўжо няма рукі.
Суседзі завялі ката Армагедона
заўчора, а сягоньня адкінулі канькі.
Нібы ў рацэ, уваччу плывуць бярвеньні трупаў.
За тое, што ня ўмёрлі, давай кульнём па сто.
Няруская вясна нахабна і падступна
на яблынях і грушах разьвешвае лісьцё.
Будні эвалюцыі
Мала хто з нас высьлізьне з клеткі
ў гэты паўцёмны шматклеткавы сьвет,
дзе выжываюць нават крэветкі,
дзе арытмія і арыфметыка
граюць супольны жывы канцэрт.
Лезуць на бераг з бруднае пены
сястра інфузорыя й братка малюск.
Перажывуць часы пераменаў,
што пачаліся яшчэ з плейстацэну,
толькі найлепшая гніль або гнюс.
Жыць у вяках і пладзіцца амёбам!
У парадызе расьлін і зьвяроў
з патрыярхальнаю сьветлаю злобай
зондэркаманды зондэрмікробаў
зноў акупоўваюць глебу і кроў.
Вечна расьсеяным алказаўрам,
нам не прайсьці натуральны адбор.
Там, у агнях вялікага «заўтра» —
новыя барбары рэжуцца ў карты.
Пахне кагор, пахне кагор...
Сяргей Прылуцкі — паэт, празаік і перакладчык. Нарадзіўся ў 1980-м у Берасці. Аўтар кніг прозы “Йопыты двух маладых нелюдзяў” (2009), “Дэгенэратыўны слоўнік” (2014) і паэтычных зборнікаў “Дзевяностыя forever” (2008), “Герой эпохі стабільнасьці” (2014), “Патрыятызм для чайнікаў” (2016), “Далоў дарослых” (2017), “Эўрыдыка не азіраецца” (2021), “Нічога нястрашнага” (2024), “Гіброіды” (2024). Жыве ва Украіне.
